Google arama algoritması, şimdiye kadar oluşturulmuş en etkili ve zeki teknolojilerden biridir. Günde 5.6 milyar aramaya ev sahipliği yapan Google hem dünya hem de işletmeniz üzerinde büyük bir etkiye sahiptir. Peki Google arama algoritması nedir ve nasıl çalışır biliyor musunuz? Daha da önemlisi, Google’da nasıl daha üst sıralarda yer alabilir ve daha fazla organik trafik elde edebilirsiniz? Gelin, bu soruların cevaplarını birlikte öğrenelim.
Google Arama Algoritması Nedir?
Google’ın yayınladığı kılavuza göre; Google arama algoritması, dizine eklenecek sayfaları bulmak için internette düzenli olarak gezinen web tarayıcıları olarak bilinen yazılımı kullanan tam otomatik bir arama motorudur. Kısacası Google’ın içeriği sıralamak için kullandığı süreci ifade eder.
Google arama algoritması, Google arama motorunun kullandığı bir dizi matematiksel formül, teknik ve yöntemlerdir. Bu algoritma, Google’ın kullanıcıların arama sorgularına en iyi şekilde yanıt veren ve en yüksek kalitede içeriği sunan web sitelerini sıralamasına yardımcı olur. Bu algoritma, binlerce farklı faktörü göz önünde bulundurur, bunlar arasında anahtar kelime kullanımı, sayfa hızı, backlink kalitesi, kullanıcı deneyimi vb. bulunur.
Google, bu algoritmayı sürekli olarak günceller ve değiştirir. Bu güncellemeler, arama sonuçlarının daha doğru ve kullanıcı odaklı olmasını sağlamayı amaçlar. Bazı güncellemeler, web sitelerinin sıralamasını olumlu veya olumsuz yönde etkileyebilir. Bu nedenle web site sahipleri, en iyi sıralama sonuçları için Google arama algoritmasının özelliklerini anlamalı ve SEO stratejilerini buna göre oluşturmalıdırlar.
1. Teknik Koşullar
Teknik koşullar, bir web sayfasının arama sonuçlarında gösterilmesi için ihtiyaç duyduğu koşulları kapsar. Aslında bir sayfa için yapmanız gereken çok az teknik koşul vardır. Çoğu kişi site tasarımı yaparken farkında bile olmadan teknik koşullara uymaktadır. Bu koşullar şu şekildedir:
- Google’ın botlarının sayfaları dizine eklenmesi engellenmediyse (Sayfa noindex yapılmadıysa ya da robots.txt dosyasından engellenmediyse);
- Sayfa çalışıyorsa (HTTP 200 durum kodu alınıyorsa);
- Sayfa dizine eklenebilir içeriğe sahipse (Google’ın spam politikalarını uyuyorsa ya da içerik Google’ın desteklediği dosya türüne sahipse).
2. Spam Politikaları
Spam politikaları, bir sayfanın veya sitenin tamamının daha düşük sıralarda yer almasına veya Google’dan tamamen kaldırılmasına yol açabilecek davranışları içerir. İnsanlara en iyi içeriği ve deneyimi sağlamaya odaklanan ve Google’ın ilkelerine uyan sitelerin arama sonuçlarında yüksek sıralar elde edebilme olasılığı daha yüksektir. Google’ın spam olarak değerlendirdiği bazı davranışlar şu şekildedir:
- Gizleme (Cloaking): Gizleme, kullanıcılara ve arama motorlarına farklı içerik sunma taktiğini ifade eder. Örneğin; kullanıcılara indirimli ayakkabılar ile ilgili bir sayfa gösterilirken arama motorlarına seyahat edilecek yerler hakkında bir sayfa gösterilebilir.
- Saldırıya Uğramış İçerik: Saldırıya uğramış içerik, bir sitenin güvenlik açıkları nedeniyle siteye izinsiz olarak yerleştirilen içerikleri kapsar. Örneğin; gizli metin ve bağlantılar, beyaz zemin üzerine beyaz metin kullanma, anahtar kelime doldurma ve spam bağlantı.
- Yanıltıcı İşlevsellik: Site sahipleri, kullanıcılara fayda sağlayan yüksek kaliteli içeriğe ve kullanışlı işlevselliğe sahip web siteleri oluşturmalıdır. Bununla birlikte kimi zaman site sahipleri, kullanıcıları bazı içerik veya hizmetlere erişebileceklerini düşünmeleri için yanıltıcı işlevlere ve hizmetlere sahip siteler oluşturarak kasıtlı olarak arama sıralamasını manipüle etmeyi amaçlar. Örneğin; belirli işlevleri (PDF birleştirme, geri sayım sayacı, online sözlük hizmeti) sağladığını iddia eden, ancak iddia edilen hizmetleri sağlamak yerine kasıtlı olarak kullanıcıları aldatıcı reklamlara yönlendiren bir site, yanıltıcı işlevsellik davranışı sergiliyordur.
- Gizli Yönlendirmeler: Yönlendirme, bir ziyaretçiyi başlangıçta talep ettiğinden farklı bir URL’ye gönderme eylemidir. Gizli yönlendirme, kullanıcılara ve arama motorlarına farklı içerik göstermek veya kullanıcılara orijinal ihtiyaçlarını karşılamayan beklenmedik içerik göstermek için yapılır.
Google Arama Algoritması Nasıl Çalışır?
Google, milyarlarca web sayfası arasında kullanıcılara en uygun sonuçları sunmak için gelişmiş bir arama algoritması kullanır. Google arama algoritması, web sitelerini tarar, indeksler ve sıralar. Google’ın yayınladığı kılavuza göre arama algoritması aşağıdaki şekilde çalışır:
- Tarama: Google, web sitelerini otomatik olarak taramak için bir robot (Googlebot) kullanır. Bu robot, web sayfalarındaki bağlantıları takip eder ve içeriklerini indekslemek için Google’ın veri merkezlerine geri döner.
- İndeksleme: Google, tarama sürecinde toplanan tüm verileri indeksler. Bu, Google’ın web sayfalarını kategorize etmesini ve sonuçları daha hızlı ve daha doğru bir şekilde sunmasını sağlar.
- Sıralama: Google, arama sorgularına dayalı olarak sonuçları sıralar. Bu süreç, kullanıcının arama sorgusuyla ilgili en uygun sonuçları belirlemek için bir dizi faktörü dikkate alır. Bu faktörler arasında anahtar kelime eşleşmesi, içerik kalitesi, web sayfasının güvenilirliği ve popülerliği gibi unsurlar yer alabilir.
Google arama algoritması, sürekli olarak geliştirilir ve güncellenir. Google, kullanıcıların arama sonuçlarına daha hızlı ve daha doğru bir şekilde ulaşmalarını sağlamak için bu güncellemeleri yapar.
1. Tarama
İlk aşama, internette hangi sayfaların olduğunu bulmaktır. Tüm web sayfalarının merkezi bir kaydı yoktur, bu nedenle Google’ın sürekli olarak yeni ve güncellenmiş sayfaları taraması ve bunları bilinen sayfalar listesine eklemesi gerekir. Bu işleme “URL bulma” denir.
Hali hazırda bazı sayfalar bilinmektedir çünkü Google onları daha önceden ziyaret etmiştir. Diğer sayfalar ise bilinen bir sayfadan yeni bir sayfaya giden bir bağlantı takip edildiği keşfedilir. Bunun yanı sıra Google’ın sayfaları taraması için bir site haritası gönderdiğinizde de sayfalar keşfedilir.
Google bir sayfanın URL’ini keşfettiğinde, içinde ne olduğunu öğrenmek için sayfayı ziyaret edebilir. Bunu yapan programın adı ise Googlebot’tur. Googlebot; hangi sitelerin taranacağını, ne sıklıkta ve her siteden kaç sayfa getirileceğini belirlemek için algoritmik bir süreç kullanır. Google’ın tarayıcıları ayrıca siteyi aşırı yüklememek için çok hızlı taramamaya çalışacak şekilde programlanmıştır. Bu mekanizma, sitenin yanıtlarına ve Search Console’daki ayarlara dayanır.
Ancak Googlebot, keşfettiği tüm sayfaları taramaz. Bazı sayfaların taranmasına site sahibi tarafından izin verilmeyebilir. Sonuç olarak tarama, Google tarayıcılarının siteye erişip erişememesine bağlıdır. Googlebot’un sitelere erişmemesiyle ilgili bazı yaygın sorunlar şunlardır:
- Sunucuyla ilgili sorunlar,
- Ağ sorunları,
- Googlebot’un sayfaya erişimini engelleyen robots.txt kuralları.
2. Dizine Ekleme
Bir sayfa tarandıktan sonra Google sayfanın ne hakkında olduğunu anlamaya çalışır. Bu aşamaya dizine ekleme adı verilir ve <title> öğeleri, görseller, videolar ve daha fazlası gibi metin içeriğinin ve temel içerik etiketlerinin işlenmesini ve analiz edilmesini içerir.
İndeksleme işlemi sırasında Google, bir sayfanın internetteki başka bir sayfanın kopyası mı yoksa canonical mı olduğunu belirler. Canonical, arama sonuçlarında gösterilebilecek sayfadır. Canonical olanı seçmek için önce internette bulunan benzer içeriğe sahip sayfalar gruplandırılır ve ardından o grubu en iyi temsil eden sayfa seçilir. Gruptaki diğer sayfalar, kullanıcının bir mobil cihazdan arama yapması veya o kümeden çok özel bir sayfayı araması gibi farklı bağlamlarda sunulabilen alternatif sürümlerdir.
Ayrıca Google, sayfayı dizine eklerken bir sonraki aşamada kullanılabilecek standart sayfa ve içeriği hakkında sinyaller de toplar. Bu sinyaller; sayfanın dilini, ülkesini, sayfanın kullanılabilirliğini vb. içerir.
Canonical sayfa ve kümesi hakkında toplanan bilgiler, binlerce bilgisayarda barındırılan büyük bir veritabanı olan Google dizininde saklanabilir. Ancak indeksleme garanti edilmez. Bu açıdan Google, taradığı her sayfayı dizine eklemez. İndeksleme ayrıca sayfanın içeriğine ve meta verilerine de bağlıdır. Bazı yaygın indeksleme sorunları şunları içerebilir:
- Sayfadaki içeriğin kalitesinin düşük olması,
- Robots meta kuralları (Noindex),
- Web sitesinin tasarımının indekslemeyi zorlaştırması.
3. Sıralama
Bir kullanıcı bir sorgu girdiğinde Google, dizinde eşleşen sayfaları arar ve en kaliteli ve kullanıcının sorgusuyla en alakalı olduğuna inandığı sonuçları sıralar. Alaka düzeyi, kullanıcının konumu, dili ve cihazı (masaüstü veya telefon) gibi bilgileri içerebilen yüzlerce faktör tarafından belirlenir. Örneğin; İzmir’deki bir kullanıcıya gösterilen “çamaşır makinesi tamiri” araması, İstanbul’daki bir kullanıcıya aynı şekilde gösterilmez.
Kullanıcının sorgusuna bağlı olarak arama sonuçları sayfasında görünen arama özellikleri de değişir. Örneğin; “bisiklet tamiri” araması büyük olasılıkla yerel sonuçları gösterecek ve görsel sonuçları göstermeyecektir. Ancak “pembe bisiklet” araması büyük olasılıkla görsel sonuçları gösterecek, ancak yerel sonuçları göstermeyecektir.
Web Sitesinin Google’da Yer Alması için Gereken Koşullar
1. Kullanıcı Odaklı Kaliteli ve Faydalı İçerik (E-E-A-T)
Google arama algoritması, en kaliteli içeriği sıralamak için birçok farklı faktörü kullanacak şekilde tasarlanmıştır. Alakalı içeriği belirledikten sonra, sistemler en yararlı görünenlere öncelik vermeyi amaçlar. Bunu yapmak için hangi içeriğin deneyim, uzmanlık, otoriterlik ve güvenilirlik (E-E-A-T) gösterdiğini belirlemeye yardımcı olabilecek bir dizi faktör belirler.
Bu yönlerden güven en önemlisidir. Diğerleri güvene katkıda bulunur, ancak içeriğin hepsini içermesi gerekmez. Örneğin; bazı içerikler gösterdiği deneyime dayalı olarak faydalı olabilirken; diğer içerikler paylaştığı uzmanlık nedeniyle faydalı olabilir.
2. Responsive Tasarım
Kullanıcı deneyimi ve SEO yakından bağlantılıdır, bu nedenle bir kullanıcı için iyi çalışan bir web sitesi Google tarafından da daha değerli olacaktır. Responsive tasarım, kullanıcıların sitenizi keşfetmesini ve birden çok sayfayı ziyaret etmesini sağlamanın anahtarlarından biridir. Erişimi ve gezinmeyi kolaylaştırır, bu da insanların sayfalarda daha fazla zaman harcayacağı ve geri dönme olasılıklarının daha yüksek olacağı anlamına gelir.
Bunun yanı sıra Google, son yıllarda “mobil öncelikli” bir yaklaşıma öncelik vermek için harekete geçmiştir. Artık web sitesi trafiğinin %50’sinden fazlası mobil cihazlardan geldiğine göre arama motorunun bu kullanıcılar için olumlu bir deneyim sunması gerekmektedir.
Ayrıca sayfa yükleme hızı Google için önemli bir faktörüdür. Responsive tasarım, sayfa hızınızı da optimize etmenize yardımcı olur.
3. Güvenlik
Sitenizin güvenliği önemli bir Google sıralama faktörüdür. En büyük gereksinimlerden biri, web siteniz ile bir kullanıcının tarayıcısı arasındaki verileri şifrelediğinden sitenizin HTTPS protokolünü kullandığından emin olmaktır.